De aantrekkingskracht van fixed gear racing
Bucketlist / 6 Min / door Herman ten Kate
Het subkopje ‘koers’ op mijn bucketlist van 2020 was vrij overzichtelijk. Nadat ik in de afgelopen jaren al mijn doelen in het wegwielrennen heb behaald, stond er voor dit jaar maar één doelstelling op: een wedstrijd winnen in de NL Crit Series, dé fixed gear competitie van Nederland. Dankzij het koersarme coronajaar was het afgelopen zondag pas mijn tweede, maar ook alweer de laatste kans om dit te fixen.
Fotografie: Stephan de Goede
Verjaardagsfeestje in New York
Fixed gear racing is - kort door de bocht - een kruising tussen baanwielrennen en wegwielrennen. Je rijdt op een baanfiets met een vast verzet, zonder remmen, over een kort en bochtig criteriumcircuit. De discipline komt voort uit de bike messengers scene, waar veel fietskoeriers een fixie gebruiken om door de stad heen te vliegen. Om onderling de competitie aan te gaan en skills te meten, werden er eerst Alley Cat races en later ook criteriums georganiseerd.
Het bekendste verhaal is die van het ontstaan van de Red Hook Crit in New York in 2008. Om zijn verjaardag te vieren nodigde David Trimble zijn vrienden uit om 's nachts een criterium in Brooklyn te komen rijden. Daarna is het snel gegaan. De Red Hook groeide uit tot 's werelds grootste wedstrijdserie en sinds 2015 is er met de NL Crit Series een volwaardige Nederlandse competitie.
"Eind 2018 besloot ik dat het tijd was om in het diepe te springen. Vaak leer je dan het snelst."
Idiote wielerdiscipline
Net als op de baan heb je dus geen remmen. Als je vaart wilt minderen moet je tegendruk geven, of slippen, maar dat mag officieel niet. Wedstrijden worden verreden op een criteriumcircuit, een kort en bochtig rondje. De koers duurt ongeveer 45 minuten, waardoor je kunt rekenen op hoge snelheden en een stortregen aan demarrages.
Is dat dan niet doodeng en levensgevaarlijk? Die vraag krijg ik vaak te horen. En ik moet toegeven: jarenlang heb ik het ook maar een idiote wielerdiscipline gevonden. Desondanks begon ik steeds nieuwsgieriger te worden en werd ik aangetrokken tot de unieke sfeer rondom deze wedstrijden. Het straalde zoveel meer plezier en liefde voor de fiets uit dan de traditionele wegwedstrijden die ik destijds reed.
Mijn fixed gear ervaring was nog beperkt tot drie voorzichtige trainingsrondjes, maar eind 2018 besloot ik dat het tijd was om in het diepe te springen. Vaak leer je dan het snelst. Ik schreef me in voor de B-categorie bij de Ronde van de Orteliusstraat, een straatrace in Amsterdam-West. Tot mijn verbazing kwam ik niet ten val en wist ik de wedstrijd te winnen. Ik was meteen verkocht. Ik wilde meer. Harder door die bocht kunnen. Bij de A's meedoen voor de prijzen. Al die mensen leren kennen. Inmiddels heb ik 5 criteriums gereden.
"Het is een open community die nieuwkomers snel opneemt."
Koersen met de familie
Zoals ik zei trekt de unieke sfeer in de NL Crit Series me aan. Het gaat er namelijk heel anders aan toe dan bij traditionele elite- en amateurwedstrijden, waar je vlak voor de start je rugnummer ophaalt, de koers rijdt, je eventuele envelopje met premies ophaalt en snel weer naar huis gaat. Je maakt wel een praatje met andere renners, maar uiteindelijk is iedereen met zichzelf bezig. De uitslag is het belangrijkste doel van de dag.
De NL Crit Series zie ik in de eerste plaats als een mooi dagje fietsen. Koersen met de familie. Het is een open community die nieuwkomers met open armen ontvangt en snel opneemt. Op een wedstrijddag rij je eerst een kwalificatie en paar uur later de finale. In de uren daartussen kijk je naar de andere categorieën en chill je met dezelfde gasten waarmee je straks in gevecht bent om als eerste de bocht door te gaan. Na de wedstrijd blijft iedereen hangen om de winnaars te huldigen en een biertje te drinken. Al is dat laatste met corona wel iets soberder geworden.
Wat ik ook prachtig vind, is dat ik een heel nieuw spelletje moet leren. Voor de hand ligt de bochtentechniek. Hoe schuin kun je gaan? Hoe snijd je hem aan? 'Remmen' kost ook kracht, dus je moet constant een paar honderd meter vooruit denken. Een gat slaan is moeilijk, want iedereen rijdt ongeveer met dezelfde versnelling. Maar dat betekent ook dat wanneer een gat geslagen is, die weer moeilijk te dichten is. Natuurlijk moet je ook goed nadenken welk verzet je monteert.
"Het fixed gear peloton is pure eye candy"
Kauwgomballenautomaat
Een andere reden dat ik me aangetrokken voel tot fixed gear, is dat het (terecht) voor een groot deel om de show gaat. Er wordt veel aandacht besteed aan de designs van de kleding en fietsen. Het fixed gear peloton is pure eye candy. Ik vond dat ik niet meer kon achterblijven en heb een corona-projectje van mijn saaie zwart-witte Koga gemaakt. Na dagenlang schuren heb ik hem met spuitbussen van Spray.bike overgespoten in een oogverblindende combinatie van fluor roze en BEAT blauw. Mét glitters. Collega-renner Floris van den Broek noemde het een kauwgomballenautomaat. Vind ik leuk.
Wereldkampioen sprint
Terug naar de koers. De wedstrijd van zondag werd verreden op een ‘vierkantje’ op een Haarlems industrieterrein. Een razendsnel rondje dankzij de brede bochten. Ook een rondje met een massasprint-garantie. Omdat de wind op het laatste stuk vol in de rug staat, monteer ik met 51x14 een zwaar verzet. Misschien wel té zwaar. Ik bluf tegen Stephan (de BEAT fotograaf) dat dit dezelfde vertanding is als waarmee Theo Bos voor het eerst wereldkampioen sprint werd. We bellen hem om dit te fact-checken. Theo bevestigt. Sterker nog, het Japanse voorblad waarmee ik rij is ook nog van Theo geweest. Hopelijk brengt dat geluk.
Te weinig ballen
Door de zekere massasprint was het koersplan simpel: zuinig rijden en alleen meespringen in een aanval als er meerdere sterke renners of teams in vertegenwoordigd zijn. In de laatste ronde wilde ik wegrijden als de kans zich voor zou doen. Anders alles op die sprint. Het werd dat laatste.
In de snelle slotronde heb ik nog genoeg overschot, maar ook te weinig ballen om te vechten voor het eerste plekje in de laatste bocht, waar iedereen wil zitten. Ik sprint nog wel naar de derde plek en mag mee op het podium. Ik voel dat ik daar ook heel tevreden mee ben! Ik ben weer een stukje dichterbij gekomen en het doel om te winnen schuift door naar 2021. Hopelijk helpt het coronavirus ook nog een handje mee, zodat ik het dan iets vaker kan proberen.
Lijkt het je ook vet om een keer mee te doen, maar is de drempel te hoog? Stuur me dan gewoon een mailtje via herman@beatcyclingclub.com. Dan help ik je graag op weg!
Meer foto's van Stephan de Goede: klik hier.